Halk arasında bir söz vardır “analar, ne evlatlar doğuruyor” diye. Tamda buna uyan bir ana işte! dünyaya yön veren gönüllerimizde hep yaşayacak Atamız'ın ve türk milletinin annesi Zübeyde Hanım. Bu makalemde sizlere Zübeyde annemizin yaşamından bahsedeceğim.
Zübeyde Hanım, 1857 yılında Selanik'te dünyaya geldi. Osmanlı devrinde, Karaman'dan Rumeli'ye göçen ve Selanik yakınlarındaki Langaza'da bir Türkmen ailesi olan Hacı Sofu ailesindendir. Mustafa Kemal Atatürk'ün anne soyu Karaman'dan Rumeli'ye gelen ve bundan dolayı da "Konyarlar" olarak Rumeli'de anılan Yörük Türkmenlerdendir. Zübeyde annemiz, 1857'de Lankaza'da dünyaya gelmiştir. Babası Sofuzade Feyzullah (Sadullah) Ağa, annesi Molla Hanım olarak anılan Ayşe Hanım'dır. Okur yazar olması nedeniyle de Zübeyde Molla olarak anılırdı.
***
Selanik'te Gümrük Muhafaza Teşkilatında memur Ali Rıza ile 1871 yılında henüz 14 yaşında iken evlenen "o yıllarda evlilik yaşları öyleydi çünkü" Zübeyde annemiz, Selanik Yenikapı semtinde yeni hayatına başladı. Fatma, Ömer ve Ahmet adlı çocukları dünyaya geldi. Ancak Fatma bu dönemde ölmüştür. Eşi Ali Rıza Efendi'nin Yunanistan sınırında Çayağzı (ya da Papaz Köprüsü)'na tayin edildiği için taşınan aile orada Ömer ve Ahmet'i kaybetmiştir. 1881'de dördüncü çocukları Mustafa, yani Atamız Mustafa Kemal ATATÜRK 1885'te Makbule, 1889'da Naciye dünyaya gelir. Naciye'yi de küçük yaşta veremden kaybetti ve Ali Rıza Efendi de 1888 yılında yaşamını yitirdi.
***
Bu durum karşısında Zübeyde annemiz, çocuklarını da alarak abisi Hüseyin Bey'in Langaza'daki çiftliğine yerleşti. İkinci evliliğini Selanik Gümrükler Başmüdürü Ragıp Bey ile gerçekleştiren Zübeyde annemiz, Balkan Savaşı'ndan sonra Ragıp Bey'den ayrıldı ve Selanik'i terk ederek kızı Makbule ile birlikte İstanbul'a göç edip Beşiktaş Akaretler'de bir eve yerleşti. Oğlu Mustafa Kemal ile ancak 14 Haziran 1922'de Adapazarı'nda tekrar buluşan Zübeyde annemiz, onun yanına Ankara'ya yerleşti. Ancak bu şehrin sert iklimi sağlığını olumsuz etkileyince tedavi amacıyla 18 Aralık 1922'de İzmir'e gitti. Son günlerini Latife Hanım Köşkü'nde geçiren Zübeyde Hanım, 14 Ocak 1923'te 66 yaşında hayatını kaybetti. İzmir'in Karşıyaka ilçesinde 1940 yılında yaptırılan anıt mezarda yatmaktadır. Her ölüm yıl dönümünde İzmirliler ve Türkiye’nin dört bir yanından gelenler Zübeyde annemizi mezarı başında anarlar.
Acılarla dolu hüzünlü bir yaşam hikayesi olan Zübeyde annemiz uzun yıllar sılaya hasret yaşamış ve oğlu Mustafa Kemal ATATÜRK'e savaşı kazanması için nasihatlerde bulunup dualar etmiştir. Ölümünün 99. yıl dönümünde Zübeyde annemizi saygı, sevgi ve rahmetle anıyoruz.
Zahmet verip okuyan yüreğiniz dert görmesin, sevgi ve saygılarımla sağlıcakla kalın…