Lütfi  Vural
Köşe Yazarı
Lütfi Vural
 

SON 18 YILIN EN DÜŞÜK EYLÜL YAĞIŞI

Yurt genelinde eylül ayı yağış miktarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34 azaldı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün Eylül 2022 Alansal Yağış Değerlendirmesine göre, Türkiye geneli eylül ayı yağışları uzun yıllar ortalamasının altında gerçekleşti. *** Alansal yağış değerlendirmesine göre, 1991-2020 dönemini kapsayan eylül ayı yağış ortalaması 24.9 mm. Geçen yıl eylül ayında 29.4 mm yağış kaydedilirken bu yıl eylül ayında 19.3 mm yağış kaydedildi. *** Bölge geneli yağışlarda Karadeniz Bölgesi hariç diğer bölgelerde azalma oldu. En fazla azalma %87 ile Güneydoğu Anadolu, %82 ile Ege bölgelerinde gerçekleşti. Ege Bölgesinde son 18 yılın en düşük eylül ayı yağışı kaydedildi. *** Hidrolojide su yılı 1 ekim günü başlar ve takip eden yılın 30 eylül günü tamamlanır. 2021-2022 su yılı 30 eylül itibari ile tamamlandı. 1 ekim günü yeni su yılı başladı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı yıllık kuraklık haritasına göre Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve İç Ege Bölgesinde kuraklığın etkili olduğu görülüyor. Özellikle Kütahya ve Uşak civarı şiddetli kurak olarak dikkat çekiyor. Bu bölüm Gediz Havzasının doğu kısmını temsil ediyor. Gediz Havzasının su kaynaklarının önemli bir bölümü doğusunda yer alıyor. Demirköprü Barajındaki su seviyesinin çok düşük olması da bunun bir göstergesi.   SU STRESİ ARTIYOR, YAKINDA SU FAKİRİ ÜLKE OLACAĞIZ Türkiye’nin yıllık su potansiyeli DSİ verilerine göre 112 milyar m³. Su tüketimimiz sürekli artıyor. Nüfus artışı ve sanayi üretimindeki artışın da payı yüksek. 1990 yılında yıllık olarak toplam 30,5 milyar m³ su tüketirken, 2016 yılında % 100 artışla 60,4 milyar m³ su tükettik. Aynı şekilde su tüketim artışı devam ederse bu rakam 2023 yılında 112 milyar m³ olacak. Yani toplam su potansiyelimizin tamamını yıl içerisinde kullanacağız. 2023 yılından sonra ise mevcut suyumuz ihtiyacımızı karşılamayacak. Bu hesaplamalar suyun tüm bölgelerde eşit dağıldığı varsayılarak yapıldı. *** Ülkemizde su dağılımında havzalar arasında farklılıklar var. Bazı havzalarda ihtiyaç fazlası su olduğu halde bazı havzalarda su potansiyeli çok düşük. Dicle-Fırat Havzası 37,48 milyar m³/yıl ile en fazla su potansiyeline sahip. Ülkemizde en az kullanılabilir su potansiyeli Ege Bölgesindeki havzalara ait. Bu miktarlar sırası ile Küçük Menderes 0,46 milyar m³/yıl, Büyük Menderes 1,7 milyar m³/yıl, Kuzey Ege 0,88 milyar m³/yıl ve Gediz Havzası 0,79 milyar m³/yıl. FALKENMARK GÖSTERGESİ Su tüketimi ile ilgili en yaygın kullanılan göstergelerden birisi Falkenmark Göstergesi.  İsveçli su uzmanı Malin Falkenmark, su stresini ölçmek için bir gösterge geliştirdi. Falkenmark Göstergesi, bir bölgedeki kişi başına yıllık su kullanılabilirliğinin ölçümüne dayanmaktadır. Falkenmark Göstergesi, ilgili ülke veya bölgenin mevcut su kaynaklarının, insan sayısına oranıyla hesaplanıyor. Falkenmark Göstergesi  (m³/kişi/yıl) Sınıflandırma               >1.700 Stressiz 1.000 – 1.700 Su stresi   500 – 1.000 Kıtlık              <500 Kesin kıtlık Gediz Havzası su potansiyeli  0,79 milyar m³/yıl. Havzanın 2015 yılı nüfusu 1.588.561. Kişi başı su potansiyeli 497.31 m³/kişi/yıl. Falkenmark Göstergesine göre “Kesin Kıtlık” olarak sınıflandırılıyor. 2020 yılı havzanın nüfusu 1.686.877 kişi olduğu göz önüne alındığında kişi başı su potansiyeli 468,32 m³ olarak azalmaya devam ediyor. Bu hesaplamada havzanın su potansiyelinin de düştüğü dikkate alınırsa karşı karşıya kaldığımız manzara bizleri ürkütüyor. *** Acil olarak önlem almamız gerekiyor. Çünkü su için kriz yönetimi yoktur, sadece “Risk Yönetimi” vardır. Su bitince yapacak bir şey kalmaz.
Ekleme Tarihi: 18 Ekim 2022 - Salı
Lütfi  Vural

SON 18 YILIN EN DÜŞÜK EYLÜL YAĞIŞI

Yurt genelinde eylül ayı yağış miktarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34 azaldı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün Eylül 2022 Alansal Yağış Değerlendirmesine göre, Türkiye geneli eylül ayı yağışları uzun yıllar ortalamasının altında gerçekleşti.

***

Alansal yağış değerlendirmesine göre, 1991-2020 dönemini kapsayan eylül ayı yağış ortalaması 24.9 mm. Geçen yıl eylül ayında 29.4 mm yağış kaydedilirken bu yıl eylül ayında 19.3 mm yağış kaydedildi.

***

Bölge geneli yağışlarda Karadeniz Bölgesi hariç diğer bölgelerde azalma oldu. En fazla azalma %87 ile Güneydoğu Anadolu, %82 ile Ege bölgelerinde gerçekleşti. Ege Bölgesinde son 18 yılın en düşük eylül ayı yağışı kaydedildi.

***

Hidrolojide su yılı 1 ekim günü başlar ve takip eden yılın 30 eylül günü tamamlanır. 2021-2022 su yılı 30 eylül itibari ile tamamlandı. 1 ekim günü yeni su yılı başladı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı yıllık kuraklık haritasına göre Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve İç Ege Bölgesinde kuraklığın etkili olduğu görülüyor. Özellikle Kütahya ve Uşak civarı şiddetli kurak olarak dikkat çekiyor. Bu bölüm Gediz Havzasının doğu kısmını temsil ediyor. Gediz Havzasının su kaynaklarının önemli bir bölümü doğusunda yer alıyor. Demirköprü Barajındaki su seviyesinin çok düşük olması da bunun bir göstergesi.  

SU STRESİ ARTIYOR, YAKINDA SU FAKİRİ ÜLKE OLACAĞIZ

Türkiye’nin yıllık su potansiyeli DSİ verilerine göre 112 milyar m³. Su tüketimimiz sürekli artıyor. Nüfus artışı ve sanayi üretimindeki artışın da payı yüksek. 1990 yılında yıllık olarak toplam 30,5 milyar m³ su tüketirken, 2016 yılında % 100 artışla 60,4 milyar m³ su tükettik. Aynı şekilde su tüketim artışı devam ederse bu rakam 2023 yılında 112 milyar m³ olacak. Yani toplam su potansiyelimizin tamamını yıl içerisinde kullanacağız. 2023 yılından sonra ise mevcut suyumuz ihtiyacımızı karşılamayacak. Bu hesaplamalar suyun tüm bölgelerde eşit dağıldığı varsayılarak yapıldı.

***

Ülkemizde su dağılımında havzalar arasında farklılıklar var. Bazı havzalarda ihtiyaç fazlası su olduğu halde bazı havzalarda su potansiyeli çok düşük. Dicle-Fırat Havzası 37,48 milyar m³/yıl ile en fazla su potansiyeline sahip. Ülkemizde en az kullanılabilir su potansiyeli Ege Bölgesindeki havzalara ait. Bu miktarlar sırası ile Küçük Menderes 0,46 milyar m³/yıl, Büyük Menderes 1,7 milyar m³/yıl, Kuzey Ege 0,88 milyar m³/yıl ve Gediz Havzası 0,79 milyar m³/yıl.

FALKENMARK GÖSTERGESİ

Su tüketimi ile ilgili en yaygın kullanılan göstergelerden birisi Falkenmark Göstergesi.  İsveçli su uzmanı Malin Falkenmark, su stresini ölçmek için bir gösterge geliştirdi. Falkenmark Göstergesi, bir bölgedeki kişi başına yıllık su kullanılabilirliğinin ölçümüne dayanmaktadır. Falkenmark Göstergesi, ilgili ülke veya bölgenin mevcut su kaynaklarının, insan sayısına oranıyla hesaplanıyor.

Falkenmark Göstergesi
 (m³/kişi/yıl)

Sınıflandırma

              >1.700

Stressiz

1.000 – 1.700

Su stresi

  500 – 1.000

Kıtlık

             <500

Kesin kıtlık

Gediz Havzası su potansiyeli  0,79 milyar m³/yıl. Havzanın 2015 yılı nüfusu 1.588.561. Kişi başı su potansiyeli 497.31 m³/kişi/yıl. Falkenmark Göstergesine göre “Kesin Kıtlık” olarak sınıflandırılıyor. 2020 yılı havzanın nüfusu 1.686.877 kişi olduğu göz önüne alındığında kişi başı su potansiyeli 468,32 m³ olarak azalmaya devam ediyor. Bu hesaplamada havzanın su potansiyelinin de düştüğü dikkate alınırsa karşı karşıya kaldığımız manzara bizleri ürkütüyor.

***

Acil olarak önlem almamız gerekiyor. Çünkü su için kriz yönetimi yoktur, sadece “Risk Yönetimi” vardır. Su bitince yapacak bir şey kalmaz.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve manisadenge.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.