Yeni hissedilmeye başlayan bir ekonomik sorunlar dizisi içindeyiz. Yalnız biz değil bütün dünya bunu tatmaya başladı. Ciddi bir şekilde bazı iş kollarındaki sıkıntılar baş göstermeye başladı. Avrupa’da lojistik ve buna bağlı akaryakıt sorunları büyüdü. Lojistik iyi çalışmaz ise değil akaryakıt yiyecek bile sıkıntıya girer. Yaklaşık 2 yıllık bir tedbirler ve bazı şeyleri öteleme bu sorunları arkasından getiriyor.
***
Araba sanayinde chip sorunu devam ediyor. Artık arabalar bilgisayar sistemi ile çalıştığı için bu sorunun geçilmesi gerekiyor. Üretimler düştü ve bazı dev üreticiler üretimi durdurmak zorunda kaldı. Haliyle bilgisayar ve elektronik sektörünü de bazı sıkıntılar bekliyor. Ulaştırmanın yarım kapasite çalışması maliyetleri yükseltti. Buda talebi etkiliyor ve fiyatları yukarı çekiyor.
***
Esas sorun tarım sektörü ki ülkemizde ciddi bir su sorunu yani kuraklık sorunu var. Suyun dengesiz kullanımı ve eylül ve ekimdeki yağışların olmaması bizleri sıkıntıya sokacak. Baraj seviyeleri bazı yerlerde yüzde 10’a kadar düştü. Buda sularda arsenik tehlikesini ortaya çıkarıyor. Bu susuzluk, tarımı da etkiliyor. Herkesin derin kuyusu olsa ki çoğu kişide var ve bunlar çalışsa, ortada su mu kalmaz. Tarımsal üretimde kullanıla su evdekinin kat be kat üstüdür. Bir zamanlar bir yerde okumuştum, doğru hatırlıyorsam bir ineğin bir kilo süt vermesi için tüketilen su bir ton civarında. Gelecek suyun az kullanıldığı tarımsal teknikler demek olacak.
***
Esnafta yarım çalışıyor. Zaten dövizdeki artış her şeye yansıdı. İnsanlar döviz alıp para kazandıklarını sanıyorlar. Oysa yalnızca kendilerini koruyorlar. Her şeyin fiyatı yaklaşık yüzde 50 ye yakın arttı. Buda enflasyonist baskı demek. Yeniden değerleme demek. Amam halkın aldığı maaş ve ücrette bir oynama yokken bu da halkı fakirliğe itiyor. Mallardaki artışı iki şey tetikliyor: Üretimdeki düşüş ve dövizdeki artış.
***
İşte şimdi covid virüsünün etkilerin görmeye başladık. Evde oturduğumuz zaman iyi idi. Stoklarla idare edildi dünya ve her şey durdu. Ama bu durma arkasından bir sürü sorunu tetikledi ve bu noktaya geldik. Zorda olsa geçecek herhalde. Saygılarımla…