OKUMAK, ARAŞTIRMAK VE ANALİZ

İslam’ın kitabı Kuran’ın ilk kelimesi. Oku! İçinde birçok anlam barındıran ‘ikra’ sözü. Öyle ki her harfinin bir açılımı var. Ama asıl amaç okumak olduğunun belirtilmesi. Bir kitapta adamın biri sorar: Yalnızca Kuran mı? Oysa milyonlarca kitap var. Elbette değil. Ama kast edilen okumak ve tabii ki araştırmak. Kişinin daha akılcı düşünmesini ve bilgi sahibi olmasını sağlar. Özellikle bugünkü internet ortamı bize milyonlarca kitap sunabiliyor. Ama ne yazık ki hala batıdaki kitap sayısına ulaşamadık. Eski yıllarda Victor Hugo der ki: Fransa da bir günde basılan kitap Osmanlı’da bir yılda basılıyor. Bunlar gerçekler. Cumhuriyet bizi daha okuryazar olmaya teşvik etti. Latin harfleri ile daha hızlı okuma ve anlama gerçekleşti.
 
Acaba sizce son yıllarda okuma oranı nasıl?
Pek yüksek olmamakla birlikte kitaba ilgi internet ve fuarlarla arttı. Özellikle üniversitelerde kurulan stantlarda etkili oldu. Bu yıl yapılan İzmir Kitap Fuarına gittiğimde fuarda kalabalıktan yürüme zorluğu çektim. Sevindiğim bir konuda çevredeki tüm okulların servislerle fuara getirilmiş olması. Okuyan ve anlayan bir toplum yaratılmak isteniyor ve bu oldukça güzel. Fakat bana göre bu öğrenci seviyesinde kalıyor. İleri yaşların okuma oranı düşük. Hatta okumadan, bilmeden ahkam kesip iddialaşan insan sayısı çok. Trafikteki magandalarda buna dahil. Çünkü bilgili kimse olsa, düşünüp o magandalığı yapmaz. Çok dikkat ettiğim bir hususta okuyan ve araştıran kişilerin pek tartışmaya girmemesi. Özellikle siyasi tartışmalara. Bu tipler dinler, düşünür ama cahiller meclisine müdahale bile etmez. Çünkü anlatsa anlamayacaklar ve hatta kavga çıkacaktır. Bulaşmazlar, dinler ve basıp giderler. Muhatap bile olmazlar.
 
Okuyan kişiler araştırmacı olurlar. Yani olmaya yönelirler. Çünkü okumadan doğan merak onları araştırmacı olmaya iter. Mesela benim bir arkadaşım sayesinde, ben de açık öğretim sosyoloji okumaya karar verdim ve ön kayıt yaptırdım. Benim arkadaş 3. sınıfa geçti ve bu zamana kadar okuduğu her bölümün ayrıntılarını başka kaynak kitaplardan, internetten araştırıyor. Hatta bana söylediğine göre artık araba kullanmayıp toplu taşım araçlarına biniyormuş. Hatta belli kafelerde oturup çay içiyormuş. Neden mi? Okuduğu daldan dolayı. İnsan ve toplum davranışlarını izliyor. Kendisi söyledi. Bu ikinci tahsil bitince başka bir bölüm okuyacağım diyor. Mesela benim bir merakımda okuduğum kitapta anlatının geçtiği yerleri araştırmak. Hemen Google ve görsel bölümden o şehrin veya eserin nasıl olduğu ve anlatıda geçtiği yerler. Mesela bir kitapta dünyanın en büyük katedralinden bahsediyordu. La Sagrata Familia. İspanya’da. Hemen görsellerden girip içini dışını inceledim. Okurken artık dibimizdeki bilgisayarı araştırmak için çok kolay kullanabilirsiniz. Eskilerin böyle bir şansı olmamıştı. Ama bizlerin bu şansı var. Teknoloji insanlar için ama bilgilendirmeden yana olan teknoloji.
 
Bir eseri okudunuz. Bir başkasını da. Başka bir eseri de. Artık okumanız kolaylaşmaya başlar. Daha hızlı okumaya başlarsınız ve düşünme gücünüz her kitaptan sonra daha da artar. Düşünme gücünüz artarsa bu olaydan aşırı keyif alırsınız ve ne artar bilir misiniz? Analiz gücünüz. Bir olayı veya bir insanı analiz etme ve doğru karar verebilme gücünüz artar. Analiz etmek sizi yanlış yola değil doğru düşünüp davranmaya sevk eder. Atatürk 6 bin cilde yakın eser okumuştur. Cephelerde bile. Savaşırken bile. Daha sonra bu Cumhuriyeti o analiz edebilme yetisi sayesinde kurdu. Savaşları analiz yetisi sayesinde kazandı. İnsanları ve davranışlarını analiz edebildiği için tanıdı ve doğru insanları biriktirdi.
 
Okumak ile başlayan işler nerelere kadar gidiyor. Bazen 10-15 gün kendimi dinlendiririm. Hatta bilimsel bir eser bitirince normal bir sıradan roman okurum. Veya 15 gün hiç okumam. Ama eğer okumayı 15 gün okumazsam tekrar başladığımda yavaşlıyorum. Bence çok fazla dinlenmemek gerekiyor. Okuyan ve aklı açık düşünen bir toplum olmak dileği ile iyi okumalar.
Saygılarımla...