Normalleşme için ilk adım atılıyor. Şehirlerarası ulaşım başlıyor. Yollardaki kısıtlamalar kalkıyor. Restoranlar, kafeler açılıyor. Kısacası biraz normale dönmeye başlıyoruz ama tedbiri elden bırakmadan. Çünkü hala risk var, hastalanan var, ölen var. sayıları düşse dahi sıfıra gelmeden olmayacak. Tekrarlama durumundan korkuluyor ve bu konuda yetkililer haklı. Dünyaya göre tedbirli gittik, elden bırakmayalım. ******* İşi olmayan çıkmasın veya geç çıksın. İzmir e gezmeye gitmeyelim çünkü birkaç gün yollar hat safhada dolu olacak. Zaten Manisa’ya gelişte tünel tek şerit inşaattan dolayı. Sıkışma yaşanabilir. Otobüs firmaları HES kodu olmadan bilet kesmeyeceği için biraz tedbir devam edecek ama özel araçlar şehirlerarası yollara çıkacak. Ben annemin işleri için iki kere İzmir e gittim. Yollardaki araç sayısı normalin yüzde 10 u kadardı. Ama 1 Hazirandan sonra elbette bu çok artacak ve yollar dolacak. ******* Esnafın çoğu kepenk açıyor. Zaten çoğu kafe ve restoran tarzındaki işletmeler. Bunlar sosyal mesafeli olarak işe başlayacaklar. Öyle sanıyorum ki zabıtalarda sık denetleyecek gibi ilk günler. Ama herkesin tedbirli olabileceğini sanmıyorum. Elbette standarttan sapmalar olacak. En önemli konuda maliyet konusu. Çünkü işe başlayan esnaf fayda -maliyet analizi yapmak zorunda. Yani fiyatlandırmayı ele almak zorunda. Mesela otobüs bilet fiyatları değişti. Kafe ve restoranlarında fiyat artışı yapacaklarını umuyorum çünkü belli sayıda insana yer ayarlamak zorundalar. ******* Esas konu ekonomik durumları. Yani cepteki para ne durumda. Göçük mü çıkık mı? Yani aşağı yukarı 75 günlük bir kapalılık halinde bu esnaf ne yedi, ne içti, nasıl yaşadı ve açılıştaki durumu nasıl. Çünkü işe başlıyor ama belli bir yol kat edecek ve olan borçlarını bu yaptığı işle ödemeye çalışacak. Adamın dükkanı kapalı ama elektrik faturası ortalamadan geldi. Su parası harcamadığı halde geldi. Varsa doğalgaz parası ortalama olarak geldi. Ama adamın dükkanı kapalı. Kilidini bile çevirmeyenler vardır. Vergi borcu vardır. Affedilmedi ki ötelendi. Var olanda sorun yok. Ya yok olan ne yapacak. Kredi çekecek. E vermediler. Dilenecek mi? Ödünç mü isteyecek. Nasıl yürütecek işlerini. Esas sorun bu ilk adımdan sonra. ******* Elbette bir çözüm bulunur ama ekonomik olarak bu işletmelerin varsa sorunu ile ilgilenmek gerekiyor. Devler kahve içme kredisi, yemek yeme kredisi vermiyor. Zaten nüfusun bir kısmı belki de çoğunluğu buralara gitmek istemeyecektir. Çünkü belli çekinceler ve korkular hala mevcut. Akşamdan sabaha milletin psikodinamikleri pozitife dönmez. İşte bu nedenle ilk adım her kurum tarafından dikkatli atılmalıdır. Avukatlar bile iş yapamadık diye icralar açılsın diyor. Haklılar ama neyi nasıl ve hangi para ile tahsil edecekler. Elbette bu kriz zayıfladığında alacakları için icraya baş vuracak şahsiyetsiz kişilerde çoktur ama bu düzelme sağlanacaksa her şeyin önüne geçici bir kalkan koymak şart. ******* SONUÇ: Bu krizden çıkıştan ilk adım olan 1 Haziran’ı hem krize hem de yıkımlara çevirmeyelim lütfen. SAYGILARIMLA...