Değerli dostlar, geçen haftaki “Yaşlı İnsan Beyni” adlı yazımızı yarıda keserek ilginç ve güzel bilgileri haftaya aktaracağımı belirtmiştim. Bu yazıdaki o ilginç bulgular şöyle; Bir insanın en üretken yaşı 60 ila 70’li yaşlardır. İnsanın en üretken ikinci evresi 70 ila 80 yaş aralığıdır. İnsanın en üretken üçüncü aşaması da 50 ila 60’lı yaşladır. İnsanoğlu, bunlardan önce hiç pik, zirve yapmamıştır. Nobel ödüllülerin yaş ortalaması 62'dir. Dünyanın en büyük 100 şirketinin başkanlarının yaş ortalaması 63’tür. ABD'deki en büyük 100 kilisedeki papazların medyan yaşı 71'dir. Babaların yaş ortalaması 76'dır. Bu bulgular, bir insanın en iyi ve en verimli yıllarının 60 ila 80’li yaş aralığı olduğunu doğrular. 60 yaşında duygusal ve zihinsel gücün zirveye ulaştığını ve bu durumun 80 yaşına kadar sürdüğünü belirlediler. Dolayısıyla 60’lı, 70’li veya 80’li yaşlardaysanız hayatınızın en iyi dönemindesiniz, demektir. Bu çalışma, doktor ve psikologlardan oluşan bir ekip tarafından New England Journal Of Tıpıne'da yayınlanmıştır. Kaynak: New England Tıp Dergisidir. *** Değeli dostlar, “Yaşlı İnsan Beyni” adlı bu yazıdan çoğumuzun önemli dersler çıkarması gerektiğine inanıyorum. Bu yazıda ortaya konan bilgi ve bulguları, çevremizdeki yaşlılarla gençleri karşılaştırıp değerlendirdiğimizde çok doğru ve gerçekçi olduğunu görebiliriz. Yaşlanan insanların davranışları, bedensel hareketleri yavaşlıyor; ama beyinsel etkililik ve beyinsel üretkenlik üst noktalara çıkıyor. Dolayısıyla yararlı, işe yarar görüşler ve düşünceler ortaya çıkıyor. Yani yaşanmışlıkların ve deneyimlerin sağaltılmışlığı diyebiliriz. Diğer yandan gençlere baktığımızda fiziksel davranışları, bedensel hareketleri hızlı, çabuk oluyor; ama diğer yanda beyinsel güdüler, yeterli deneyime ve olgunluğa ulaşamadığı için hatalı, verimsiz, işe yaramaz beyinsel ürünler olarak karşımıza çıkıyor. İşte bu yaşanmışlıklar ve örneklemeler bizi haklı olarak bazı değerlendirmelere yöneltiyor. Çoğu zaman tanık oluruz; çoğu sivil toplum kuruluşlarınında, partilerde, derneklerde dile getirilir. Derler ki “Yönetimi gençleştireceğiz.”, “Yeni ve genç yüzlere ihtiyaç var.” gibi benzeri söylemler ve vaatler dillendirilir. Yukarıdaki bilgiler ve bulgular, “gençleştireceğiz” görüş ve düşüncesinde olanların ne kadar yanlış yolda ve hatalı davrandıklarının tespitidir. Hala “gençleştirme” düşüncesinde olanlar, bu bulguları ve örnekleri iyi değerlendirmeli. *** Sivil toplum kuruluşlarında ve benzeri kuruluşlarda gençleştirme nasıl olur? O kuruluşlardaki deneyimli, olgunlaşmış ve bilge olma yolundaki yaşlı beyinlerin yanına birer ikişer genç ve genç beyinler yerleştirilir. Sonra da o yaşlıların deneyimlerinden, yaşanmışlıklarından ve bilgeliklerinden yararlanarak önemli dersler ve çıkarımlar elde edilir. Ünlü bir söz vardır, “Akıllı insanlar kendi deneyimlerinden, daha akıllı insanlar başkalarının da deneyimlerinden yararlanır.” Evet, bu söz çok doğru ve anlamlı. Gençleştirme düşüncesinde olanlar, kararlarını bir kez daha gözden geçirmeli. Sözün Özü Akıl, yaşta değil baştadır; ama aklı başa, yaş getirir. Cenap Şahabettin