Mustafa ATALAY
Köşe Yazarı
Mustafa ATALAY
 

ZEYTİN

Değerli dostlar, bu haftaki yazımızı zeytine ayırdım. Bilindiği üzere bu haftalar, zeytin toplama ve zeytin ürünleri hazırlama dönemi. Zeytinden elde edilen sofralık yiyeceklerin yanı sıra zeytinyağı da gerçekten çok değerli ve yararlı bir ürün. *** Son yıllarda ülkemizde yeniden önem ve değer kazanan zeytinle ilgili önemli olduğunu düşündüğüm ve sosyal medyada Dr. Moris Taviki’den alıntılanan önemli bir bilgiyi, sizlerle paylaşmak istiyorum. *** 1950’li yılların başı, İspanya Hükümeti, Türkiye’den çok yüksek miktarda odun kömürü satın almak ister. O güne kadar İspanya’ya yapılan ihracat kalemleri arasında yer almayan bu isteğin bir de özel koşulu vardır. Kömürler, İskenderun’dan Saroz Körfezi’ne kadar Akdeniz ve Ege sahillerinde doğada kendiliğinden yetişen delice (zeytin) ağacından elde edilecektir. (Doğada kendiliğinden yetişen ve aşılanmamış zeytin ağacına “delice” denir.) İstek, dönemin Hükümeti tarafından yüksek getirisi nedeniyle sevinçle karşılanır. Ülkemizde bol miktarda bulunan delice (zeytin) ağaçlarından kömür yapılır ve bu kömür İspanya’ya ihraç edilmeye başlanır. *** Görgü tanıklarının anlattıklarına göre limanların üzeri, gemi yüklemeleri nedeniyle kara bir bulut ile kaplanır, göz gözü görmez. O yıllarda Ankara’da görev yapan ABD Ticaret Ateşesi, dönemin Dışişleri Bakanı’na ihraç edilen kömürün İspanya tarafından nasıl değerlendirildiğini ya da nerelerde kullanıldığını araştırıp araştırmadıklarını sorar. ABD Ticaret Ateşesinin aldığı yanıt ilginçtir. Çünkü “getirisinin önemli olduğu, nerede kullanıldığının Türkiye’yi ilgilendirmediği”dir. *** Bunun üzerine ABD Ticaret Ateşesi, konuyu kendisi araştırır ve delice (zeytin) ağaçlarından elde edilen kömürün otoyollarda dolgu malzemesi olarak kullanıldığı bilgisine ulaşır. ABD Ticaret Ateşesi, bu bilgilerle yetinmeyip ABD’de tanıdığı mühendislerden bilgi alır. Aldığı bilgi de ilginçtir: Otoyolda kömür dolgunun bir yararının olmadığıdır. ABD Ticaret Ateşesi, öğrendiklerini dönemin Bakanına iletir. Türkiye’nin bu durumdan rahatsız olmadığı, gelirden dolayı memnun olunduğu söylenir. Böylece konu kapanır. *** Peki, İspanya, otoyol dolgusunda kullanmak için taa Türkiye’den delice (zeytin) ağacı kömürünü neden almaktadır? İşin aslını bilenler için sorunun yanıtı çok kolay. Delice ağacının zeytin aşılamak için en uygun ağaç olduğunu bilenler Türkiye’ye iyi bir oyun oynamışlardır. Bu olaylardan sonra neler olur? İspanya, dünyanın en büyük zeytinyağı ihracatçısı olur ve ne rastlantı ki aynı yıllarda Türkiye, margarinle tanıştırılır. *** Emperyal ülkelerin rekabet edemediği en önemli tarım ürünü zeytin. Zeytin, ağaçta yetişir. Buğday, soya, mısır gibi her yıl tohumdan ekilmez. Bu nedenle genetiğiyle oynamak imkansız. Teknik üstünlük, zeytine işlemiyor. Zeytin ağacı, yüzlerce yıl yaşar ve ürün verir.  Beş yüz yıllık, bin yıllık zeytin ağaçları hala zeytin verir. Bu ağaçlardan ülkemizde oldukça çok var. Bazı emperyal ülkeler, zeytin konusunda Türkiye kadar eski ve köklü değil; ama yeni yeni uyanışlar var. *** Zeytin, düz ve geniş tarla gerektirmez. Bayırda, kıraç toprakta bile yetişir, gübre istemez. Genellikle elle toplanır. Mekanik tarım olmadan da istenilen ürün alınabilir. Emperyal ülkelerin tarımsal bilimi ve teknik üstünlüğü, zeytine işlemiyor ama mısır, soya, ayçiçeği gibi yağ elde edilebilen bitkilerin genetiği oynanarak yüksek verim ve ucuz maliyetle dünya piyasasını ellerinde bulunduruyorlar. *** Emperyal ülkelerin zeytin konusunda rekabet etmesi şimdilik imkânsız gibi görünüyor. İşte bu yüzden en sağlıklı yağ, zeytinyağı kötülendi. Onun yerine margarin, mısırözü, ayçiçeği, soya yağları öne sürüldü, bol bol reklamları yapıldı. Tüm bu olup bitenlerden sonra özellikle ülkemizdeki zeytinlik alanlara sahip çıkılması gerekiyor. Çünkü zeytin, sağlıktır; umuttur; gelecektir; barıştır ve en önemlisi de zenginliktir. Sözün Özü: Ve bir de ağaç yarattık ki Turi Sinadan çıkar; hem yağ bitirir hem yiyeceklerine bir katık. Müminûn Sûresi, 20
Ekleme Tarihi: 29 Kasım 2022 - Salı
Mustafa ATALAY

ZEYTİN

Değerli dostlar, bu haftaki yazımızı zeytine ayırdım. Bilindiği üzere bu haftalar, zeytin toplama ve zeytin ürünleri hazırlama dönemi. Zeytinden elde edilen sofralık yiyeceklerin yanı sıra zeytinyağı da gerçekten çok değerli ve yararlı bir ürün.

***

Son yıllarda ülkemizde yeniden önem ve değer kazanan zeytinle ilgili önemli olduğunu düşündüğüm ve sosyal medyada Dr. Moris Taviki’den alıntılanan önemli bir bilgiyi, sizlerle paylaşmak istiyorum.

***

1950’li yılların başı, İspanya Hükümeti, Türkiye’den çok yüksek miktarda odun kömürü satın almak ister. O güne kadar İspanya’ya yapılan ihracat kalemleri arasında yer almayan bu isteğin bir de özel koşulu vardır. Kömürler, İskenderun’dan Saroz Körfezi’ne kadar Akdeniz ve Ege sahillerinde doğada kendiliğinden yetişen delice (zeytin) ağacından elde edilecektir. (Doğada kendiliğinden yetişen ve aşılanmamış zeytin ağacına “delice” denir.) İstek, dönemin Hükümeti tarafından yüksek getirisi nedeniyle sevinçle karşılanır. Ülkemizde bol miktarda bulunan delice (zeytin) ağaçlarından kömür yapılır ve bu kömür İspanya’ya ihraç edilmeye başlanır.

***

Görgü tanıklarının anlattıklarına göre limanların üzeri, gemi yüklemeleri nedeniyle kara bir bulut ile kaplanır, göz gözü görmez. O yıllarda Ankara’da görev yapan ABD Ticaret Ateşesi, dönemin Dışişleri Bakanı’na ihraç edilen kömürün İspanya tarafından nasıl değerlendirildiğini ya da nerelerde kullanıldığını araştırıp araştırmadıklarını sorar. ABD Ticaret Ateşesinin aldığı yanıt ilginçtir. Çünkü “getirisinin önemli olduğu, nerede kullanıldığının Türkiye’yi ilgilendirmediği”dir.

***

Bunun üzerine ABD Ticaret Ateşesi, konuyu kendisi araştırır ve delice (zeytin) ağaçlarından elde edilen kömürün otoyollarda dolgu malzemesi olarak kullanıldığı bilgisine ulaşır. ABD Ticaret Ateşesi, bu bilgilerle yetinmeyip ABD’de tanıdığı mühendislerden bilgi alır. Aldığı bilgi de ilginçtir: Otoyolda kömür dolgunun bir yararının olmadığıdır. ABD Ticaret Ateşesi, öğrendiklerini dönemin Bakanına iletir. Türkiye’nin bu durumdan rahatsız olmadığı, gelirden dolayı memnun olunduğu söylenir. Böylece konu kapanır.

***

Peki, İspanya, otoyol dolgusunda kullanmak için taa Türkiye’den delice (zeytin) ağacı kömürünü neden almaktadır? İşin aslını bilenler için sorunun yanıtı çok kolay. Delice ağacının zeytin aşılamak için en uygun ağaç olduğunu bilenler Türkiye’ye iyi bir oyun oynamışlardır. Bu olaylardan sonra neler olur? İspanya, dünyanın en büyük zeytinyağı ihracatçısı olur ve ne rastlantı ki aynı yıllarda Türkiye, margarinle tanıştırılır.

***

Emperyal ülkelerin rekabet edemediği en önemli tarım ürünü zeytin. Zeytin, ağaçta yetişir. Buğday, soya, mısır gibi her yıl tohumdan ekilmez. Bu nedenle genetiğiyle oynamak imkansız. Teknik üstünlük, zeytine işlemiyor. Zeytin ağacı, yüzlerce yıl yaşar ve ürün verir.  Beş yüz yıllık, bin yıllık zeytin ağaçları hala zeytin verir. Bu ağaçlardan ülkemizde oldukça çok var. Bazı emperyal ülkeler, zeytin konusunda Türkiye kadar eski ve köklü değil; ama yeni yeni uyanışlar var.

***

Zeytin, düz ve geniş tarla gerektirmez. Bayırda, kıraç toprakta bile yetişir, gübre istemez. Genellikle elle toplanır. Mekanik tarım olmadan da istenilen ürün alınabilir. Emperyal ülkelerin tarımsal bilimi ve teknik üstünlüğü, zeytine işlemiyor ama mısır, soya, ayçiçeği gibi yağ elde edilebilen bitkilerin genetiği oynanarak yüksek verim ve ucuz maliyetle dünya piyasasını ellerinde bulunduruyorlar.

***

Emperyal ülkelerin zeytin konusunda rekabet etmesi şimdilik imkânsız gibi görünüyor. İşte bu yüzden en sağlıklı yağ, zeytinyağı kötülendi. Onun yerine margarin, mısırözü, ayçiçeği, soya yağları öne sürüldü, bol bol reklamları yapıldı. Tüm bu olup bitenlerden sonra özellikle ülkemizdeki zeytinlik alanlara sahip çıkılması gerekiyor. Çünkü zeytin, sağlıktır; umuttur; gelecektir; barıştır ve en önemlisi de zenginliktir.

Sözün Özü:

Ve bir de ağaç yarattık ki Turi Sinadan çıkar; hem yağ bitirir hem yiyeceklerine bir katık. Müminûn Sûresi, 20

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve manisadenge.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.