Dünya yüzeyinde ısınma devam ediyor. Geçen yıl mart ayında başlayan sıcaklık artışı şubat ayına kadar devam etti. Dünya Meteoroloji Teşkilatına (WMO) bağlı Copernicus İklim Araştırmaları Merkezi kara ve deniz yüzeyi üzerindeki ölçümleri aylık olarak değerlendiriyor. Bu merkezin değerlendirmelerine göre geçtiğimiz şubat ayında dünya genelinde ortalama yüzey hava sıcaklığı 13,54 santigrat derece ölçüldü. Bundan önceki en yüksek değer 2016 yılında kayıtlara geçmişti.
BUNA GÖRE:
Şubat ayı sıcaklık ortalaması, 1991-2020 yılları ortalamasının 0,81 derece, 2016'da kaydedilen bir önceki en sıcak şubat ayının da 0,12 derece üzerinde oldu. Son 9 ay şimdiye kadar kaydedilen en sıcak aylar oldu. 2023 yılı Mart ayında başlayan ve geçtiğimiz Şubat ayına kadar devam eden ısınma ile küresel ortalama sıcaklık ise 1991-2020 ortalamasının 0,68 santigrat derece üzerine çıktı.
TÜRKİYE’DE İSE,
(MGM) Meteoroloji Genel Müdürlüğü ölçüm değerlerine göre, son 53 yılın en sıcak ikinci şubat ayı yaşandı. Şubat ayı sıcaklık ortalaması 7,5 derece oldu ve ortalamaların 3,4 derece üzerinde gerçekleşti. 2024 yılının ocak ayı Türkiye genelinde son 53 yılın en sıcak ocak ayı olmuştu. Böylece şubat ayındaki sıcaklık artışı ile beraber son dokuz aydaki sıcaklıklardaki artış devam etti.
***
Küresel ısınma, sanayileşme ile başlayan bir durum. 1900’lü yıllarda başlayan Sanayileşme ile beraber sıcaklık değerleri de artmaya başladı. Fosil yakıtların kullanılmaya başlaması karbon emisyonlarını artırdı. Atmosferde biriken bu gazlar dünya yüzeyi üzerinde sera etkisi oluşturdu. Son 150 yılda atmosferdeki sera gazları sürekli artıyor. Buna bağlı olarak da sıcaklık artışı devam ediyor. Bu artış 2000’li yıllardan sonra hızlandı.
***
Küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadele için 1980’li yıllarda milletlerarası işbirliği arayışları başladı. “İklim Krizi” olarak da adlandırılan bu durum milletlerin tek başına mücadele edeceği bir durum değildi. İşbirliği gerekliydi ve 1992 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi imzalandı. İlk başlarda dünya devletlerinin çoğu bu sözleşmeyi imzalamaya yanaşmadı. Rusya ve Çin imzalamadı. ABD’nin bazı çekinceleri vardı. Çünkü küresel ısınmanın en büyük sorumlusu sanayileşen ülkelerdi. Tarihi sorumluluktan kaçmak istiyorlardı. Sözleşmenin yürürlüğe girmesi için dünya devletlerinin yarıdan fazlasının imzalaması gerekiyordu. Ayrıca imzalayan devletlerin karbon emisyonlarının, atmosfere salınan toplam emisyonun yarıdan fazlası olması gerekiyordu. Diğer bir ifade ile bu işin sorumlusu olan sanayileşmiş devletlerin sözleşmeyi kabul etmeleri gerekiyordu. Avrupa Birliğinin öncülüğü ve çabaları ile sözleşme 1994 yılında yürürlüğe girdi.
***
İklim değişikli ve küresel ısınmanın olumsuz etkilerinin azaltılması için yapılan çalışmalarda 1,5 derecelik artış önemli bir seviye oluşturuyor. Küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlandırmak hedef olarak alınıyor. Şubat ayı sıcaklık ortalaması, artışı sanayi öncesi ortalama tahmininden 1,77°C daha sıcak. Bu değer bugüne kadarki yapılan çalışmanın yetersiz olduğunu gösteriyor.