Sevgili okurlar; Bir önceki yazımda Güney Kafkasya’da Barışın kapılarının aralanması kapsamında 30 Kasım’a dikkat çekmek istemiştim. 30 Kasım’da neler mi oldu? 30 Kasım'da Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Üsküp'teki ATT Bakanlar Kurulu'nun 30. Toplantısında ATT Genel Sekreteri Helga Schmid ile bir araya gelir iken, diğer taraftan Bakan yardımcıları Ermenistan ile  “Sınırların belirlenmesi” için, 30 Kasım'da Azerbaycan bakan Yardımcısı Şahin Mustafayev ve Ermenistan bakan Yardımcısı Mher Gregorya başkanlığında, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki devlet sınırlarının belirlenmesi ve Sınır Güvenliği Komisyonu'nun beşinci toplantısına katıldılar. Toplantıda sınırların belirlenmesinde, güvenlik konuları da ele alınarak, taraflarca ayrıca komisyonların bir sonraki toplantısının tarihini ve yerini belirleme konusunda anlaştıkları açıklandı. *** Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya bakıldığında, görüşmede Azerbaycan-ATT ikili işbirliği gündeminin ana konuları, ATT'nin bölgesel çağrılar ve bölgedeki uluslararası güvenlik konuları ele alındığını belirtiyor. Yapılan açıklamalarda Bakan Ceyhun Bayramov'un, toprak bütünlüğü ve egemenlik gibi temel ilkeler dâhil olmak üzere uluslararası hukukun ve barışın kilit dönemleri açısından Güney Kafkasya’da bu ilkelerin korunmasına yönelik daha etkili bir yaklaşım da dâhil olmak üzere çok taraflı platformların önemini vurgulandığı belirtiliyor. *** Ceyhun Bayramov tarafından önemli bir açıklama daha yapıl arak, “Savaş sonrası dönemde bölgemizdeki gerçeklere baktığımızda, topraklarımızın 30 yıl işgal altında kaldığı süreçte yok edilen Tarihi abideler ve irsi değerlerin, evlerin okul ve hastanelerin yıkılarak tahrip edilmesi, yeniden oluşumu, kentlerin restorasyonu ve bu güne kadar görülmemiş bir şekilde onarım ve hizmet değerlerinin organizasyonu yapılmaktadır. Ermenistan’ın işgali sonrası kurtarılmış topraklara yurtlarından çıkartılmış, Azerbaycan vatandaşlarının kademeli olarak bu bölgelerdeki topraklarına geri dönmeleri sağlanmaktadır.  Ne yazık yeniden yapılanma ve yeniden inşa faaliyetlerinin önündeki en büyük engel ise, Ermenistan tarafından döşenen mayın tehditleri ve Ülkemizin barış sürecini ilerletme çabaları karşı taraftan samimi yanıt bulamaması ayrı özellik taşımaktadır." diyor. ERMENİSTAN HAYALİ BİR DÜŞÜN PEŞİNDE Diğer taraftan ise, Ermenistan'ın son 30 yıldır Rusya'nın bölgedeki en büyük uydusu olması ve Ermenistan’ın artık Rusya'nın kontrolünden çıkması ve batıya doğru bütünleşmesi için hayali bir düşünün peşine koşmasıdır.  Ancak Ermenistan’ın bu hayalinin önüne, Rusya'nın set çekmesi ile engelleme yapabilmektedir. ABD'de ve kolektif batı Azerbaycan'ın, Rusya'ya işbirliği ile katıldığını ve birlikte hareket ettiklerini düşünmektedirler. *** ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı O'Brien, 15 Kasım'da ABD Kongresi'nde yapılan oturumda, Washington'un Azerbaycan ile Ermenistan arasında bir barış anlaşmasına varılana kadar Bakü ile ilişkileri askıya aldığını söylemişti. ABD 2 Aralık 2023 tarihinde Bakü'ye Mark Libby’i yeni Azerbaycan Büyükelçisi olarak atadığı bilinmektedir. Bir taraftan göz kırarken, diğer taraftan göz çıkartmaya çalışmaktadır. Azerbaycan, Amerikan üniversitelerinin Azerbaycanlı öğrenci mezunlarının yıllık toplantılarını değerlendirilmesinde, "Amerikan casusları" için bir eğitim etkinliği olarak nitelendirilmişti. AZERBAYCAN, ERMANİSTAN’A GÜVENMİYOR ABD’nin tutumsal tavrına cevap veren Azerbaycan, ABD'yi USAID ve diğer bağışçı kuruluşlar aracılığıyla Azerbaycan'a karşı cephe oluşturucu çalışmalarla bir nevi suçladı. Ermenistan’a bakıyoruz, Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü tanıdığını ve Karabağ'ı Azerbaycan'ın toprakları olarak gördüğünü açıklamıştı. Nikolai Paşinyan, Azerbaycan’a ait, Kazak bölgesindeki 8 köyü iade etmeye hazır olduğunu da açıklamıştı. Bütün bu açıklamalara bakıldığında, Azerbaycan ile Ermenistan arasında artık bir sorun olmadığı kanısına varmış olursunuz. Karabağ’dan Ermeniler kendi istekleriyle ellerini kollarını sallayarak, mevcut eşyaları ile birlikte gönüllü olarak tahliye etmiş bulunmaktadırlar, neredeyse bölgede hiç Ermeni kalmadığını söylemek mümkün görünmektedir. Ermenistan sınırların belirlenmesini imzalamak istiyor gibi görünüyor olsa bile, Azerbaycan’ın söz güvenirliğini yerine getirilmesi konusunda Ermenistan’a güvenemediği görülmektedir. ABD-AZERBAYCAN ARASINDA CEPHELEŞME        Azerbaycan ve Amerika Birleşik Devletleri arasında birçok kez gergin anlar yaşanmıştır. Bu sefer durum görünenden daha gergin, Senatoda, Kongre'nin alt komitesindeki oturumlar, Azerbaycan aleyhine yapılan konuşmalar ve yorumlara bakıldığında karşılıklı verilen mesajlar, ister Azerbaycan ister ABD tarafından olsun, artık sadece ilişkilerde gerginlik olmadığını, cepheleşmeye doğru itildiğini görmekteyiz. Azerbaycan’a karşı sahneyi bir gün Fransa alıyor, diğer gün ABD. Ermenistan’ı silahlandırma gayretleri, ortak askeri eğitim adı altında, fiili tatbikat eğitim yapmaları gerilimi artık zirveye taşıdığı görülmektedir. *** Nemi olur? ABD ve Fransa’nın enerji açıklarının kapatılmasındaki Azerbaycan’ın rolü, Ermenistan’ın Güney Kafkasya’da yalnızlığa itilmesi, zorunlu barışa ihtiyaç duyması karşısında, Ermenistan ya barışı tercih edecek, ya da harita üzerindeki yerini koruyamaz hale düşecek. Sağlıklı yaşayın sağlıcakla kalın.