SEYFETTİN AYAKYAY
Köşe Yazarı
SEYFETTİN AYAKYAY
 

ARAZ’I BİRLEŞTİRİRKEN!

Sevgili okurlar; Azerbaycan ve İran sınırını oluşturan Araz nehri üzerinde yapımı devam eden “Kız Kalesi ve Hudaferin” barajlarının hidroelektrik santralleri hizmete açılması törenine 19 Mayıs'ta Azerbaycan ve İran Cumhurbaşkanları İlham Aliyev ve Seyyid İbrahim Rai katılarak Araz Nehri üzerinde iki ülke tarafından ortaklaşa inşa edilen “Kız Kalesi ve Hudaferin” barajlarının açılışını gerçekleştirdi. *** Açılıştan önce her iki ülkenin cumhurbaşkanları ortak toplantı yapılıyor. Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamalara göre, İran Cumhurbaşkanı Seyyid İbrahim Rai, büyük bir projenin gerçekleştirildiğini ve iki halk için çok başarılı bir görüşme olduğunu belirttiğini,  "Bu, iki halk ve iki ulus arasındaki büyük projelerin geliştirilmesinde bir kilometre taşıdır. Bazıları toplantılarımızı ve ortak başarılarımızı beğenmeyebilir. Bunlar bizim için önemli değil. Önemli olan, ülkelerimiz, milletlerimiz ve halklarımız için iyi olan ne varsa, onu birlikte uyguladık" diyor.     *** Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, iki ülkenin cumhurbaşkanlarının görüşme ve töreninin İran-Azerbaycan ilişkileri tarihinde "güzel, parlak bir sayfa olarak kalacağını" söylüyor. “Bugün açıklayacağımız proje hem teknik açıdan çok önemli, hem de iki ulusu, iki devleti daha da yakınlaştıracak. Halklarımızın birlikte başarısı doğal olarak halklarımızı memnun ediyor. Esas olan, bugün İran ve Azerbaycan hükümetlerinin çok güçlü bir siyasi irade göstermesi, birlikte olduğumuzu ve birlikte olmaya devam edeceğimizi halklarımıza ve dünyaya açıkça ilan etmeliyiz" diye açıklıyor. *** Tarihin akımına baktığımızda, Aras Nehri üzerindeki hidroelektrik santrallerin ve su santrallerinin inşasının tarihi eski Sovyet dönemine kadar uzanıyor. 1988'de eski Sovyetler Birliği ile İran arasında ekonomik, ticari ve bilimsel işbirliği konusunda uzun vadeli bir anlaşmaya varıldı ve "Lord" ve "Kız Kulesi" hidrojen su santrallerinin inşa edilmesi ve işletilmesi karşılıklı olarak kabul edilmişti. 1993 sonrası dönemde Azerbaycan’ın Ermenistan işgali altındaki toprakları sınırlarındaki Araz Nehri İran’ın hidroelektrik santralleri ve su istasyonları inşaatı Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından gerçekleştirilmişti. Şubat 2016'da Azerbaycan ve İran hükümetleri, Aras Nehri üzerindeki hidroelektrik santrallerinin sürdürülmesi, işletilmesi, enerji ve su temini konusunda bir işbirliği anlaşmasını imzalamıştı.   *** İkinci 44 günlük Savaş sırasında, 27 Eylül'den 10 Kasım 2020'ye kadar Azerbaycan ordusu, İran ile uluslararası kabul görmüş tüm sınırların kontrolünü ele geçirdi. Böylece, Lord ve Kız Kulesi'nin hidrojen peroksiti ile ilgili yeni bir durum ortaya çıktı. Şu anda, iki ülke arasındaki sınırdaki Aras Nehri üzerinde 56,75 milyon metreküp [56,75 milyon metreküp] su kapasiteli "Lord" ve "Kız Kulesi"ne ait barajların inşaatı tamamlandı. Anlaşma, Azerbaycan ve İran'ın egemenliğine ve toprak paylaşımına saygı ilkelerini ilan etti ve her iki tarafın da "Araz Nehri üzerinde iki ülke tarafından ortaklaşa inşa edilen Kız Kalesi ve Hudaferin barajlarının hidroelektrik santralleri boyunca tüm su ve enerji kaynakları üzerindeki haklarını kabullenerek ortak karara vardıklarını açıklama yapmış oldular. *** Azerbaycan Resmi rakamlarına göre, Azerbaycan tarafı için su santralleri ve hidroelektrik santralleri ve 100 MV kapasiteli hidroelektrik santrallerinin işletilmesi 358 milyon kVt elektrik üretimi, 252.000 hektar mevcut arazinin daha iyi sulanması ve 12.000 hektar yeni tarım alanının sulanması ile sonuçlanacaktır. Proje ayrıca İran'da yaklaşık 70.000 dönümlük tarım arazisine su sağlayacak. Bölgesel barış kokan bu güzel haberin sonunda acı bir haberle sarsıldı dünya.  Reuters haber ajansına göre, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Rai ve Dışişleri Bakanı Hüshan Emir Abdullahiyan'ın helikopteri, Pazar günü Azerbaycan, İran sınırındaki açılış toplantısından dönerken sisli havada dağlık bir alana düştüğü duyuruldu. Barış ve huzurun tarihi olayı acı bir kaza sonucu ile soru işaretleri eşliğinde yarınlara “Gebe” kalıyor. Sağlıklı yaşayın, sağlıcakla kalın.
Ekleme Tarihi: 20 Mayıs 2024 - Pazartesi
SEYFETTİN AYAKYAY

ARAZ’I BİRLEŞTİRİRKEN!

Sevgili okurlar;

Azerbaycan ve İran sınırını oluşturan Araz nehri üzerinde yapımı devam eden “Kız Kalesi ve Hudaferin” barajlarının hidroelektrik santralleri hizmete açılması törenine 19 Mayıs'ta Azerbaycan ve İran Cumhurbaşkanları İlham Aliyev ve Seyyid İbrahim Rai katılarak Araz Nehri üzerinde iki ülke tarafından ortaklaşa inşa edilen “Kız Kalesi ve Hudaferin” barajlarının açılışını gerçekleştirdi.

***

Açılıştan önce her iki ülkenin cumhurbaşkanları ortak toplantı yapılıyor. Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamalara göre, İran Cumhurbaşkanı Seyyid İbrahim Rai, büyük bir projenin gerçekleştirildiğini ve iki halk için çok başarılı bir görüşme olduğunu belirttiğini,  "Bu, iki halk ve iki ulus arasındaki büyük projelerin geliştirilmesinde bir kilometre taşıdır. Bazıları toplantılarımızı ve ortak başarılarımızı beğenmeyebilir. Bunlar bizim için önemli değil. Önemli olan, ülkelerimiz, milletlerimiz ve halklarımız için iyi olan ne varsa, onu birlikte uyguladık" diyor.

    ***

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, iki ülkenin cumhurbaşkanlarının görüşme ve töreninin İran-Azerbaycan ilişkileri tarihinde "güzel, parlak bir sayfa olarak kalacağını" söylüyor. “Bugün açıklayacağımız proje hem teknik açıdan çok önemli, hem de iki ulusu, iki devleti daha da yakınlaştıracak. Halklarımızın birlikte başarısı doğal olarak halklarımızı memnun ediyor. Esas olan, bugün İran ve Azerbaycan hükümetlerinin çok güçlü bir siyasi irade göstermesi, birlikte olduğumuzu ve birlikte olmaya devam edeceğimizi halklarımıza ve dünyaya açıkça ilan etmeliyiz" diye açıklıyor.

***

Tarihin akımına baktığımızda, Aras Nehri üzerindeki hidroelektrik santrallerin ve su santrallerinin inşasının tarihi eski Sovyet dönemine kadar uzanıyor. 1988'de eski Sovyetler Birliği ile İran arasında ekonomik, ticari ve bilimsel işbirliği konusunda uzun vadeli bir anlaşmaya varıldı ve "Lord" ve "Kız Kulesi" hidrojen su santrallerinin inşa edilmesi ve işletilmesi karşılıklı olarak kabul edilmişti. 1993 sonrası dönemde Azerbaycan’ın Ermenistan işgali altındaki toprakları sınırlarındaki Araz Nehri İran’ın hidroelektrik santralleri ve su istasyonları inşaatı Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından gerçekleştirilmişti. Şubat 2016'da Azerbaycan ve İran hükümetleri, Aras Nehri üzerindeki hidroelektrik santrallerinin sürdürülmesi, işletilmesi, enerji ve su temini konusunda bir işbirliği anlaşmasını imzalamıştı.

  ***

İkinci 44 günlük Savaş sırasında, 27 Eylül'den 10 Kasım 2020'ye kadar Azerbaycan ordusu, İran ile uluslararası kabul görmüş tüm sınırların kontrolünü ele geçirdi. Böylece, Lord ve Kız Kulesi'nin hidrojen peroksiti ile ilgili yeni bir durum ortaya çıktı. Şu anda, iki ülke arasındaki sınırdaki Aras Nehri üzerinde 56,75 milyon metreküp [56,75 milyon metreküp] su kapasiteli "Lord" ve "Kız Kulesi"ne ait barajların inşaatı tamamlandı. Anlaşma, Azerbaycan ve İran'ın egemenliğine ve toprak paylaşımına saygı ilkelerini ilan etti ve her iki tarafın da "Araz Nehri üzerinde iki ülke tarafından ortaklaşa inşa edilen Kız Kalesi ve Hudaferin barajlarının hidroelektrik santralleri boyunca tüm su ve enerji kaynakları üzerindeki haklarını kabullenerek ortak karara vardıklarını açıklama yapmış oldular.

***

Azerbaycan Resmi rakamlarına göre, Azerbaycan tarafı için su santralleri ve hidroelektrik santralleri ve 100 MV kapasiteli hidroelektrik santrallerinin işletilmesi 358 milyon kVt elektrik üretimi, 252.000 hektar mevcut arazinin daha iyi sulanması ve 12.000 hektar yeni tarım alanının sulanması ile sonuçlanacaktır. Proje ayrıca İran'da yaklaşık 70.000 dönümlük tarım arazisine su sağlayacak. Bölgesel barış kokan bu güzel haberin sonunda acı bir haberle sarsıldı dünya.  Reuters haber ajansına göre, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Rai ve Dışişleri Bakanı Hüshan Emir Abdullahiyan'ın helikopteri, Pazar günü Azerbaycan, İran sınırındaki açılış toplantısından dönerken sisli havada dağlık bir alana düştüğü duyuruldu. Barış ve huzurun tarihi olayı acı bir kaza sonucu ile soru işaretleri eşliğinde yarınlara “Gebe” kalıyor. Sağlıklı yaşayın, sağlıcakla kalın.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve manisadenge.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.