Sevgili Okurlar; İran'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu Cumartesi günü tamamlanmış oldu. Sonuçlara bakıldığında, İran'da cumhurbaşkanlığı seçimleri ikinci tura kaldı ve ilk turda en çok oyu alan isim Muhammed Pezeshkiyan oldu. Resmi devlet kurumu IRNA'ya göre, İran’da seçimlerde kullanılan 24 milyon 535 bin 185 oyun dağılımına bakıldığında, Muhammed Pezekiah 10 milyon 415 bin 991 oyla birinci sıraya oturmuş oluyor, Oy oranı % 42,45’e tekabül etmektedir. İkinci sırayı, Sadid jalileo 9 milyon 473 bin 298 oyla % 38,61’i görmektedir. Bu durum karşısında İran Cumhurbaşkanlığı seçimleri ikici tura kalmış oluyor.  SEÇİM 2. TURA KALDI İkinci tura katılmayı Muhammed Pezeshkiyan ile Sadid Jelili kazanmış oldu. İran’da Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 7 kişinin daha ölümüne neden olan helikopter kazası arkasında şaibe bırakarak İran’ın makûs kaderine yeni ilmeler atılacağını işaret ederek seçime gitmiş oldu. İran'da Cumhurbaşkanlığı seçimleri için 5 aday denetleme kurulu tarafından uygun görülerek onaylanmıştı. Yapılan müracaatların içerisinde, eski cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın adaylığı onay alamadığı, İran’da sertlik yanlısı parlamento başkanı ve aynı amacı taşıyan 5 kişinin adaylıkları onay almıştı. Bunlarla birlikte, İran İslam Cumhuriyeti'nde 28 Haziran'da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri, beklendiği üzere, Alirza Zakani ve Amirhussein Kazizade Hashimi'nin seçim gününden önce seçimlerden çekilmesiyle, seçimlere tek reformist aday olan Muhammed Pezeshkiyan ile üç muhafazakar aday Said Jalili, Mohammad Bagir Celili ve Mustafa Purmohammad katılmış oldu. İKİNCİ TUR 5 TEMMUZ’DA Seçimlerin ikinci turu 5 Temmuz Cuma günü yapılacak. Resmi olmayan haberlere göre, Muhammed Pezeshkiyan en çok oyu Güney Azerbaycan Türklerinden ve Fars olmayan topluluklardan aldığı işaret edilmektedir. İran'daki dini Şia atmosferine karşı görüntü vermeden, İran'daki son dönem reforum hareketine yakın, Tebriz’den reformist ulusal milletvekili ve İran Parlamentosu'nda oluşturulan Türk Bölgeleri etnik oluşum nedeniyle daha aktif şansa sahip olarak, Seçim kampanyaları sırasında birçok halk tarafından bölücü, Pan-Türk ve Reforomist olmakla suçlanmasına rağmen mücadelesini sürdürmüş oldu. Güney Azerbaycan Ulusal Hareketi'ne mensup hariçte yaşayanlar arasında seçimlerin boykot edilmesi yönünde çağrılar yapılsa da, hareketin daha büyük bir kısmı Güney Azerbaycan Türklerinin, Muhammed Pezeshkiyan’a oy vermesi ve desteklemeleri talep edilmişti. *** Muhammed Pezeshkiyan seçim propagandalarında yaptığı açıklamalarda, “Eğer İran'da Pan-Türkizm hareketi varsa, bu adaletsizlikten kaynaklanıyor” demişti. Muhammed Pezeshkiyan ve Said Jalileo, ikinci tur için seçim kampanyalarına devam edecekleri adayların, ikinci turda adaylar ve destekçileri arasında daha sert bir yarışma yaşanması bekleniyor. İran'ın Fars rejimi altındaki Şii’a teokrasisinin güdümündeki halk birinci tur seçimlerinin sonuçlarına bakıldığında % 40’ı oy kullanmaya katılmıştır. İran İslam Cumhuriyetinin tarihinde rekor düzeyde düşük seçmen aktivizmi yaşadığı gözlemlenmiş oluyor. Muhammed Pezeshkiyan İran’ın İsrail’in Lübnan’a Siha’larla saldırdığı sırada, hızla ilerleyen nükleer program ve İsrail-Hamas savaşı konusundaki gerilimlerin yüksek olduğu bir ortamda, Arap Birliğinin “Hizbullah’ı” Terör örgütü olarak artık görmeyecekleri kararını açıklaması ile, seçimlerin ikinci turunda mevcut rejim karşıtlarının oy kullanmadaki tercihleri Muhammed Pezeshkiyan’dan yana olursa gerilimlerin yüksek olduğu bu ortamda seçimler iç çatışmaları kolaylaştıracağını gösteriyor. İran karşıtı dış güçler ve bazı devletler İran iç gerilim işlerini kolaylaştırıcı boyuta taşıma ihtimalleri yapacakları yaptırımlarla yüksek daha da hızlandıracağı tahmin edilmektedir görünmektedir.   *** İran, bağımsız bir devlet olarak 1501'de Safevîler öncesi tarihe sahip bir devlettir. Safevîlerin döneminden resmî dinini Şii İslam olarak belirlenmişti. 1935 yılına kadar böyle devam etti. 1935 yılında Şah Rıza Pehlevi Resmi olarak “Pers ülkesi” yerine “İRAN” adının kullanılmasını uyguladı. Şah Rıza Pehlevi’nin baskıcı hareketi, İran içi Pehlevi karşıtı hareketlenmeleri başlatmış oldu. İran'da kendilerine “devrim solcu yapılanması” hareketini başlattılar, İran'da devrime giden yolda büyük rol oynayan solculara, özellikle de Marksistler başarılı hareketlerini, 1 Nisan 1979 tarihinde Ayetullah Humeyni Liderliğindeki “İran İslam Cumhuriyetine” teslim etmiş oldu. Kurulan “İran İslam Cumhuriyeti” kendine özgü bir yönetim biçimine sahip olarak. Anayasasında, egemenliğin yasama, yürütme ve yargı organları tarafından, Devrim Rehberi'nin “İran İslam Cumhuriyeti’nin” Cumhurbaşkanı himayesi altında kullanılacağı kayıtlıdır. Anayasa'ya göre Cumhurbaşkanı yürütmenin başıdır. İran halkının bu seçimlerinde umarım, özellikle de Güney Azerbaycanlı Türkleri (Pan- Türkizm) Hareketini yürütenler, kendilerine “devrim solcu yapılanması” hareketi diyenlerin 1979 yılında düştükleri hatalara düşmezler. GÖRÜNEN KÖY KILAVUZ İSTEMEZ     Seçim sonuçları nasıl olacak diye merak edenler, İran’da yarışmaya katılan diğer adaylara oy verenler önde gidiyor diye umut bağlayacakları Reform yanlısı aday Muhammed Pezeshkiyan’ın kaybetmesi sürpriz sayılmayacaktır.  Komşumuz İran’da neler oluyor? Dersek, “görünen köy” kılavuz istemez demek gerekir. Avrupa’da sağ eğilim yayılarak zafere ulaşmaya baş gösterirken, Asya Sol eğilime yüzünü dönmektedir. Bekleyelim bakalım, İran halkı bu durumlar karşısında neyler, “Neylerse Mevla eyler” derler. Sağlıklı Yaşayın Sağlıcakla kalın.